تفاوت سرور و کلاینت

تفاوت سرور و کلاینت

معماری(Architecture) شبکه، در ابتدایی‌ترین حالت، از یک ساختار دو وجهی یا به عبارتی دیگر، دو طبقه تشکیل شده است. از این معماری دو طبقه که برای اشتراک و دسترسی به داده کاربرد دارد، تحت عنوان معماری  (Client-Server) نیز یاد می‌شود. هدف از معماری کلاینت–سرور، تقسیم وظایف بین کارمندان سازمان فرضی و ایجاد سطوح مختلفی از دسترسی به اطلاعات سازمان است.

یک (Server)، نقش محوری دارد و همچون سرچشمه یک رودخانه عمل می‌کند. اما کلاینت‌ها، که در طبقه پایین‌تری از اهمیت قرار دارند، کمک می‌کنند تا کاربران بتوانند به آبی که از سرچشمه جریان یافته، دسترسی پیدا کنند. در مورد این مثال دو نکته اهمیت دارد. اول اینکه باید خاطرنشان کرد که در این مثال، آب نمادی از داده‌ها و اطلاعات پردازش‌شده‌ای است که هدف کاربران در استفاده از شبکه، دسترسی به آن‌هاست. دومین نکته این است که شاید استفاده از این تعبیر که کلاینت‌ها اهمیت کمتری دارند، چندان درست نباشد اما به منظور فهم راحت‌تر تشبیه ساختار، از این اصطلاح استفاده می‌شود.

باید دقت داشت که کلاینت‌ها به عنوان بخشی که ارتباط مستقیم و نزدیکی با کاربران دارند، باید عملکرد خوبی در ارتباط با سرور داشته باشند و با این وجود نمی‌توان آن‌ها را کم‌اهمیت تلقی کرد. در واژگان و اصطلاحات دنیای رایانه و شبکه، هر دو واژه، بر رایانه‌هایی دلالت دارند که برای اهداف و امور مختلفی به کار بسته می‌شوند. با این وجود باید در نظر داشت که ذات ماهیت هر دو، تقریباً یکسان است و تفاوت‌ها در جای دیگری است.

کلاینت چیست؟

یک کلاینت، در حقیقت یک رایانه کوچک است که از طریق شبکه، به (Server) دسترسی پیدا می‌کند. دقت داشته باشید که مقصود از کوچک در این مبحث، سایز فیزیکی وسیله نیست؛ توان پردازش، ذخیره‌سازی و توانایی ارائه خدمات مدنظر است. به عنوان مثال در یک سازمان، یک کارمند با لاگین شدن به یک کلاینت، می‌تواند به فایل‌ها و اپلیکیشن‌هایی که بر روی سرور اجرا می‌شود، دسترسی پیدا کند. در این مثال کلاینت همان رایانه شخصی است که بر روی میز کار او قرار گرفته است. کلاینتها را می‌توان در یک دسته‌بندی سه‌بخشی شناسایی کرد؛ فت(Fat)، سین(Thin) و هیبرید(Hybrid).

• یک کلاینت فت یا همان فت کلاینت، هم قابلیت ذخیره‌سازی دارد و هم توانایی پردازشی قابل قبولی دارد. در اصطلاح توانایی پردازش و ذخیره‌سازی محلی را، بدون نیاز مستقیم به سرور دارد.
• یک کلاینت thinیا همان thinکلاینت، یک رایانه ضعیف‌تر است که حداقل سخت‌افزارها بر روی آن نصب شده است. این نوع از کلاینت از منابع یک میزبان استفاده کرده و برای پردازش هر داده‌ای به ظرفیت‌های سرور اتکا می‌کند. کار اصلی آن، صرفاً نمایش گرافیکی تصاویری است که توسط سرور پردازش شده و به اشتراک گذاشته می‌شود.
• یک کلاینت هیبرید یا همان هیبرید کلاینت، توانایی پردازش محلی را دارد اما برای ذخیره اطلاعات متکی به سرور است.

سرور چیست؟

(Server) اما، یک رایانه با قابلیت‌ها و ظرفیت بالاست که توانایی ذخیره‌سازی طیف وسیعی از فایل‌ها مانند داده‌های خام، اطلاعات و اپلیکیشن‌ها را دارد. سرورها نیز، مانند هر ابزار تکنولوژی دیگری، انواع مختلفی دارند و بر مبنای عملکردها و قابلیت‌هایی که دارند، به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند:

اپلیکیشن سرور، فایل سرور، وب سرور، سرور دیتابیس، سرور پرینت، پراکسی سرور، سرور بازی و سرور مستقل؛ این‌ها تنها مثال‌هایی از انواع مختلف این وسیله هستند که هر یک، بسته به عملکردی که از آن‌ها انتظار می‌رود، قابلیت‌های متمایزی دارند. برخی از کاربردهای سرور، ممکن است به شکل اختصاصی از طریق برخی از کلاینت‌ها با نام کاربری و رمز لاگین خاصی در دسترس باشند؛ به این شکل که قابلیتی از سرور صرفاً از طریق برخی از کلاینت‌ها، با سطح خاصی از دسترسی، قابل استفاده باشند.

این بدان معنی است که یک سرور، همیشه قابلیت‌های یکسانی در اختیاری کاربران قرار نداده و ممکن است وجوه مختلفی از عملکرد را از خود نشان دهد. رایانه کلاینت، همانطور که پیش‌تر در بررسی انواع آن به این موضوع پرداختیم، ممکن است علاوه بر دسترسی به اپلیکیشن‌ها و فایل‌ها، از توانایی پردازش سرور نیز استفاده کند. به‌شکلی که بدون نیاز به توانایی سخت‌افزاری، رایانه پردازش را به سرور ارجاع داده و نتایج را از آن دریافت کند.

تفاوت در میزبانی از نرم‌افزارها و اپلیکیشن‌ها

رایانه‌های کلاینت، بیشتر حاوی نرم‌افزارهای کاربر نهایی یا همان (End-User) هستند؛ نرم‌افزارهایی که عامه مردم هر روزه با آن‌ها نیازهای خود را برطرف می‌سازند. یافتن مثال‌هایی برای نرم‌افزار کاربر نهایی اصلاً کار سختی نیست. از ورد و اکسل و فتوشاپ گرفته تا مثلاً همان بازی‌های رایانه‌ای که با آن‌ها سرگرم می‌شود. اما سرورها، برخلاف کلاینت‌ها، بیشتر کمتر حامل چنین نرم‌افزارهایی بوده و بیشتر اجزای اجرایی سیستم را میزبان می‌کنند. اجزای اجرایی سیستم، شامل موارد مختلفی می‌شوند؛

از جمله مدیریت فایل، سیستم عامل اجرایی، مدیریت پردازش، مدیریت ابزار بخش فیزیکی رابط کاربری مانند ماوس، کیبورد، تاچ‌پد، مدیریت شبکه، مدیریت حافظه و مدیریت امنیت. کاربران مختلفی، می‌توانند با لاگین شدن به سرور در یک زمان، از قابلیت‌های اصلی و مادر آن استفاده کنند. این در حالی است که سیستم کلاینت، بسیار ساده‌تر و ابتدایی‌تر از آن است که بتواند به طور همزمان به چند کاربر خدمت‌رسانی کند.

خلاصه‌ای بر آنچه گفته شد

• یک سیستم کلاینت، در واقع یک رایانه کوچک با سطحی معمولی از سخت‌افزارهاست؛ این در حالی است که سیستم سرور یک رایانه پیشرفته و قدرتمند است که سخت‌افزارهای پیشرفته‌ای را در ساختار خود دارد.
• یک کلاینت بسیار ساده بوده و توانایی پردازشی پایینی دارد اما در مقابل، سرور ضمن قیمت بالایی که دارد، توانایی پردازشی به‌مراتب بیشتری دارد.
• از یک کلاینت برای انجام امور ساده استفاده می‌شود اما سرور برای ذخیره‌سازی حجم عظیمی از داده و اپلیکیشن‌ها کاربرد دارد.
• یک سرور امکان ورود و استفاده همزمان چندین کاربر را فراهم می‌کند اما رایانه کلاینت، صرفاً مختص به یک کاربر است و در هر لحظه توانایی پشتیبانی از نیازها و درخواست‌های صرفاً یک کاربر را دارد.

حال با در نظر داشتن این نکات که در قالب یک جمع‌بندی ارائه شدند، تقریباً هر کسی، حتی بدون داشتن شناخت زیاد و دانش بالایی در مورد شبکه‌ها، توانایی درک تمایز این دو بخش را دارند. البته واقعیت این است که بررسی این دو، شاید به زبانی فوق تخصصی و پیشرفته، جزئیات و پیچیدگی‌های بیشتری داشته باشد اما نتیجه نهایی، به این شمایل کلی